Houdbaarheidsdatum | Hoe serieus moet je die nemen?

Gooi je een blikje mais of pak soep weg zodra de houdbaarheidsdatum geweest is? Eigenlijk hoeft dat niet. Maar verse producten kun je beter wél meteen weggooien.

Hoe zit dat precies met de houdbaarheid van voedingsmiddelen? Levensmiddelentechnoloog en boodschappencoach Ralph Moorman legt uit hoe het zit.

Artikel uit ‘Vriendin (nr.22, 2016), door Esmir van Wering, www.esmir.nl

Twee soorten houdbaarheidsdata

Op de verpakking van voedingsmiddelen wordt de houdbaarheid ervan op twee manieren aangegeven:

1. tenminste houdbaar tot (THT)
2. te gebruiken tot (TGT).

Tenminste houdbaar tot (THT)

Producten met een THT-datum zijn ook prima en veilig te gebruiken ná de aangegeven datum. Na die tijd is misschien de smaak of kleur ervan iets minder geworden, maar het alsnog opeten is zeker geen aanslag op je gezondheid. Een vereiste is daarbij wel dat de verpakking ongeopend en onbeschadigd is en dat het product op de voorgeschreven manier bewaard is. Dit geldt bijvoorbeeld voor vacuümverpakte producten, conserven, een nog ongeopende zak chips, frisdrank, zeer zoete producten zoals gekonfijt fruit, droge producten zoals rijst en pasta, thee, koekjes, chips, drop, fritessaus en ketchup.

Te gebruiken tot (TGT)

Producten met een ‘te gebruiken tot’ datum zijn meestal verse producten die relatief minder lang houdbaar zijn, zoals zuivel, vlees, vis, gebak, verse groenten en fruit. Is de TGT-datum verstreken? Dan wordt het onveilig deze producten te eten. Gevaarlijke bacteriën zoals Listeria kunnen dan boven de ziekmakende drempelhoeveelheid uitkomen.

Bedorven levensmiddelen

Het verraderlijke is dat je niet altijd kunt zien of ruiken of een product nog goed is. Als de kaas onder de blauwe of witte schimmel zit, moet je dat er niet af raspen, maar de hele kaas gewoon weggooien.

Een product kan op twee manieren bederven:

1. Het gewone voedselbederf. Hiervan zal het je niet ontgaan of iets nog geschikt is voor de avondmaaltijd of dat het beter af is in de prullenbak.
2. Het microbiologische voedselbederf. Dit kun je niet altijd zien, proeven of ruiken! Een product kan dus nog prima eetbaar lijken, terwijl het toch grote hoeveelheden bacteriën bevat. Hierdoor loop je het risico op een voedselinfectie of voedselvergiftiging.

Levensmiddelentechnoloog Ralph Moorman: “Op vrijwel elk voedingsmiddel zitten bacteriën. Of eigenlijk ‘bacterie-eitjes’, ook wel sporen genoemd. Hoe snel de vermeerdering van bacteriën gaat, verschilt per levensmiddel en hangt af de hoeveelheid bacteriën en sporen die er aan het begin waren, ook wel kiemgetal genoemd, en de manier van bewaren.

Tot wanneer je iets nog kunt eten, staat aangegeven met de ‘te gebruiken tot’ datum op de verpakking. Na de TGT-datum kunnen er zoveel bacteriën zijn dat je er ziek van wordt. Na deze datum kun je het dus beter weggooien. Niet alleen bacteriën kunnen je ziek maken, maar ook gifstoffen die ontstaan bij voedselbederf. Verhitting doodt wel bacteriën, maar de gifstoffen blijven aanwezig. Dus een bedorven product gaar koken is nog steeds niet veilig.”

De conclusie: houd je dus strikt aan de TGT-datum en neem de THT-datum gerust met een korreltje zout.

Etiketten lezen

Let op de houdbaarheidsstoffen die aan veel levensmiddelen worden toegevoegd. Zowel van Benzoëzuur (E 210) als natriumnitriet (E 250) is bekend dat ze schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Benzoëzuur zit vaak in garnalen, kant- en klaar maaltijden en vele andere zure producten. En natriumnitriet wordt meestal verwerkt in vleeswaren. Eet deze producten zo min mogelijk en liever niet vaker dan twee keer per week.

Wist je dat…?

• In Nederland wordt tussen de 1,8 en 2,7 miljoen ton aan voedselverspilling gedaan. Dat is gelijk aan zo’n 5 miljard euro dat de kliko in gaat.
• Terwijl er 1,4 miljoen mensen in armoede leven, dat zijn 734.000 huishoudens.
• Gemiddeld genomen maken mensen een jaar lang gebruik van de voedselbank voor een voedselpakket. Daarna is de financiële situatie zodanig verbeterd dat ze niet in aanmerking komen voor een gratis voedselpakket.

Ir. Ralph Moorman

Bron: Armoede en sociale uitsluiting 2015