Het carnivoor dieet | Welke voordelen én nadelen kent deze ‘hype’?

Deze blog gaat over voor- en nadelen voor de gezondheid van het carnivoor dieet voor zover bekend, en thema’s zoals diervriendelijkheid en duurzaamheid laat ik hier even buiten beschouwing.

Meerdere wegen naar Rome

Als je mijn blogs een beetje volgt dan weet je dat ik een voorstander ben van voeding die dicht bij de natuur staat en dat er vervolgens vele wegen naar Rome zijn. Zo zijn er mensen die gezond zijn op voedingspatronen die veel dierlijke bronnen bevatten, maar anderen die juist vooral plantaardig eten kunnen ook in topshape zijn.

Vaak is er sprake van een combinatie van voeding bestaande uit dierlijke en plantaardige bronnen, maar de laatste jaren krijgt in de media en in boeken vooral plantaardige voeding veel aandacht (zie: What the Health en The Game Changers). Zo was het eigenlijk ook te verwachten dat ook de tegenpool een keer aandacht zou gaan krijgen, namelijk het carnivoor dieet (RTL nieuws, en Editie NL).

Wat is het carnivoor dieet?

Het carnivoor dieet bestaat zoals de naam al zegt voornamelijk uit dierlijke producten, zoals eieren, veel vlees, gevogelte en vis. Opvallend is dat daar vrijwel geen koolhydraten en groenten (en fruit) bij gegeten worden. Dit betekent dus dat er gelijkenissen zijn met het ketogene dieet, maar is er als belangrijk verschil dat ook groenten uit den boze zijn.

Wat zijn de voordelen?

Het carnivoor dieet heeft een aantal voordelen die het ketogeen dieet ook heeft. Uiteraard is afvallen een bekend effect van beide, maar er is meer.

Zo kan het door de sterke koolhydraatverlaging insulineresistentie (en diabetes type 2) (1) verminderen en het immuunsysteem ontlasten (2) bij mensen die overgevoelig zijn voor bepaalde koolhydraatsoorten waar gluten (coeliakie, glutensensitiviteit), fytinezuur (antinutrienten zie `The plant paradox’) of Fodmaps in zitten.

Bij het carnivoor dieet kunnen mensen die bijvoorbeeld prikkelbare darm krijgen van bepaalde groenten nog extra voordelen ervaren. Zo wordt er door mensen met bepaalde auto-immuunziekten of virusziekten zoals Lyme geëxperimenteerd met het carnivoor dieet om het immuunsysteem zo min mogelijk te belasten. Dit geeft bij sommigen van hun verbeteringen op de korte termijn, zoals meer energie, stabielere bloedsuiker (en dus constanter energieniveau), minder lichamelijke klachten en een vermindering van darmklachten.

Wat zijn de nadelen?

Bij diëten die behoorlijke eenzijdig zijn (weinig variatie) dan is vooral het effect op de lange termijn interessant. Ontstaan er tekorten? Zijn er schadelijke effecten? Deze informatie is op dit moment vrijwel niet in wetenschappelijk onderzoek te vinden. Dit maakt het dus behoorlijk experimenteel, waardoor er ook veel kritiek gegeven wordt door diëtisten, voedingsdeskundigen en (uiteraard zoals altijd) het Voedingscentrum.

Kritiekpunten zijn daarbij de eenzijdigheid, tekorten aan vezels, onbekende effecten op de darmflora, tekorten aan vitamines (zoals vitamine C en scheurbuik) en mineralen.

Ook wordt er vaak op wetenschappelijk onderzoek gewezen waarin hoge vleesinname negatieve effecten laat zien. Dit zijn echter epidemiologische onderzoeken met alleen wat associaties waarbij dit niet betekent dat je dan ook een bewezen oorzaak (causale verband) hebt gevonden. We hebben nu eenmaal geen epidemiologisch onderzoeken waarbij grote groepen mensen en carnivoor dieet hebben gevolgd en dat maakt het lastig om uitspraken te doen.

Ook is de ene vleessoort de ander natuurlijk niet, wat het nog lastiger maakt. Een bijkomend nadeel bij dit dieet is dat het zeer ver staat van het gemiddelde `Nederlandse’ eetpatroon en veel aanpassingsvermogen vergt. De kans dat iemand dit blijvend volhoudt wordt dan een stuk kleiner.

Wat is mijn mening?

Net als bij het ketogeen dieet snap ik dat er situaties zijn waarbij je dit dieet probeert. Zo begrijp ik dat wanneer je hoort dat iemand chronisch ziekte van Lyme verschijnselen heeft en zich veel beter voelt na overstappen naar een carnivoor dieet dat je de proef op de som wil nemen als lotgenoot.

De vraag is echter waarom dit effect er is. Ik denk zelf dat dit vooral komt door wat je bij het carnivoor dieet NIET EET. Wanneer jouw immuunsysteem verkeerd reageert op bepaalde koolhydraatbronnen en/of groentes vanwege intolerantie, allergie of een andere overgevoeligheid, dan heb je dit er bij carnivoor dieet er allemaal uitgehaald.

Dit wil echter niet zeggen dat er dan geen koolhydraatbronnen of groente soorten bestaan die je wel goed verteert en verdraagt. Zeker wanneer je positieve resultaten ervaart en het carnivoor dieet wil blijven doen zou ik toch verder gaan zoeken en proberen bepaalde koolhydraatsoorten en groenten weer te introduceren. Vervolgens behoud je alleen de koolhydraten en groenten waar je geen klachten van krijgt. Probeer op deze manier de voeding toch zo gevarieerd mogelijk te maken om risico’s te spreiden.

Ook denk ik niet dat de positieve ervaringen komen door het in ketose zijn bij lage koolhydraatinname. Als het lukt om meer koolhydraten toe te voegen en toch klachtenvrij te blijven, dan is dat vriendelijker voor de schildklier.

Een gemiddeld persoon zou ik aanraden een veel milder en gevarieerder eetpatroon te volgen dat wat minder extreem en gezondheidstechnisch experimenteel is van aard.

Meer informatie, recepten, weekmenu’s en schema’s: https://www.carnivorestyle.com

Ir. Ralph Moorman