Supermarktsafari

Met je boodschappenkar op supermarktsafari!

Wat is een supermarktsafari?

Als zich een nieuwe klant bij mij aandient, neem ik hem of haar vaak mee naar de supermarkt om te laten zien hoe je ‘gezond’ boodschappen doet.

Zoals je weet, geef ik de voorkeur aan pure, eerlijke, onbewerkte producten zonder chemische toevoegingen. Voeding die met een beetje fantasie ook op het bord van onze verre voorouders in het jager-verzamelaartijdperk had kunnen liggen. Natuurlijk zijn er reformwinkels waar je terecht kunt, maar in de praktijk gaan de meeste mensen vanwege het gemak en de prijzen toch liever naar de supermarkt. Gelukkig verschijnen daar steeds meer oergezonde producten in de schappen.

Het is echter niet altijd eenvoudig om in de supermarkt de producten te herkennen die in een gezond voedingspatroon passen. Tijdens mijn rondleiding, die ik vanwege de vele ‘gevaren’ en verlokkingen ‘supermarktsafari’ noem, leer ik mijn klanten waar ze de pareltjes van gezondheid kunnen vinden. Ik ga altijd naar de dichtstbijzijnde vestiging van Albert Heijn of Jumbo, omdat ik daar de weg op mijn duimpje ken en er volop gezonde producten verkrijgbaar zijn.

Uitleg supermarkt voeding

Voor we het ‘jachtterrein’ betreden, vertel ik dat er grofweg twee typen voedingsproducten in de supermarkt te koop zijn.

Onbewerkte voeding

In de eerste plaats is er voeding zoals die rechtstreeks van de bron komt, zoals groenten, fruit, zaden, knollen, noten, eieren, vlees en vis. De producten zijn uit de grond gehaald, van de boom geplukt of uit de zee opgevist en zonder ingrijpende bewerking naar de supermarkt getransporteerd. Dat zijn de veiligste voedingsmiddelen, vooral als ze van het Europees biologisch keurmerk zijn voorzien.

Bewerkte voeding

Ten tweede zijn er de voedingsmiddelen die via de fabriek in de schappen terecht zijn gekomen: blikvoer, vleeswaren, kant- en klaarmaaltijden, margarine, sauzen, soepen, kruidenmixen, sappen, kazen, voorgebakken producten (koekjes, brood, gebakken aardappelen etcetera), gemarineerde voeding, gepaneerde voeding en ga zo maar door. Kortom, voeding die is aangepast en ‘verbeterd’.

Soms kunnen bepaalde bewerkingen juist nuttig en gezondheid bevorderend zijn, maar vaak is helaas het tegenovergestelde het geval. Deze bewerkte voedingsmiddelen passen dan niet binnen een gezond voedingspatroon omdat er onder meer chemische toevoegingen, suiker, transvet, zetmeel en goedkope bulkgrondstoffen in zitten waar nog maar weinig voedingswaarde in te vinden is.

Etiketten lezen bij de Jumbo

Om te kunnen beoordelen of een bewerkt voedingsproduct wel of niet schadelijk voor de gezondheid is, geef ik tijdens de rondleiding (vaak bij een Jumbo gezien zij makkelijk medewerking verlenen) altijd een spoedcursus ‘etikettenlezen’. Op de verpakking staat vaak een ‘voedingswaardedeclaratie’ en een ‘ingrediëntendeclaratie’.

Let bij de voedingswaardedeclaratie niet zozeer op het aantal calorieën, als wel op de hoeveelheid koolhydraten en dan vooral op het kopje ‘waarvan suikers’. Hoe minder suiker, hoe beter! Bij het onderdeel ‘vet’ wordt alleen van de verzadigde vetten apart de hoeveelheid vermeld. Helaas staat hier niet de hoeveelheid transvet bij. Maar terwijl verzadigd vet onschuldig is, zijn transvetten zeer schadelijk voor je gezondheid.

Je moet dus zelf kunnen bepalen in welke producten transvetten zitten. Koekjes, gebak, industriële sauzen en fastfoodproducten bevatten vaak geharde vetten. Bij het harden ontstaan nog steeds wat transvetten, laten liggen dus. Bij geroosterde noten zijn de meervoudige onverzadigde vetzuren verhit geweest en zo zullen er geoxideerde vetten zijn ontstaan. Afblijven!

Over e-nummers en schuilnamen

Fabrikanten zijn verplicht om de stoffen in het product op een etiket te vermelden in volgorde van de gebruikte hoeveelheid. Maar soms zit er iets in het product dat toch niet als zodanig op het etiket is vermeld.

Vooral bij smaakversterker E621 (vetsin) is het belangrijk om de lijst van schuilnamen te kennen. Een voorbeeld. Gistextract bevat vaak E621. Maar als een voedingsproduct gistextract bevat, zal alleen ‘gistextract’ in de ingrediëntenlijst vermeld zijn, en niet E621… ‘Gistextract’ is in dat geval een schuilnaam voor E621. Let verder ook op de allergenenlijst die op de verpakking staat.

Ook voor je partner en kinderen

Uiteindelijk is het van belang dat je bewust je eigen compromis maakt in de supermarkt qua productkeuze. Helemaal als je thuis ook rekening dient te houden met een partner en kinderen. Obsessie is niet goed, maar te nonchalant zijn geeft je vaak ook niet het lijf en de gezondheid waar je blij mee bent. Mijn motto is: “Laat iedereen zijn eigen goeroe zijn.” Ik vertel wat volgens mij het beste voor je is, maar je moet er zelf mee aan de slag gaan. Iedere verbetering in je huidige voedingspatroon is er één.

Op naar de biologische winkel

De meeste mensen die met de hormoonfactor beginnen, blijven eerst uit gewoonte nog een tijdje naar hun gewone ‘buurtsuper’ gaan, maar ontdekken geleidelijk dat ze sneller klaar zijn als ze een blokje naar de biologische winkel omlopen. Daar ligt nou eenmaal een veel groter en gevarieerder aanbod van gezonde en ‘schone’ voedingswaar van hoge kwaliteit.

EkoPlaza is de biologische supermarkt waar ik mijn boodschappen doe en ook een supermarktsafari geef. Hier vind ik de pure, onbewerkte voeding die het beste voor mijn gezondheid is. Biologische voeding met het EKO- of Demeter- keurmerk verzekert mij ervan dat ik meer voedingswaarde voor mijn geld krijg, want organisch geproduceerde voedingwaar is over het algemeen rijker aan belangrijke nutriënten dan de producten uit de reguliere landbouw en veeteelt. Bovendien krijg ik via biologische voeding minder bestrijdingsmiddelen, chemische toevoegingen, antibiotica en genetisch gemodificeerde grondstoffen binnen.

Het milieu

In het rijtje factoren die de gezondheid kunnen verstoren – voeding, beweging, stress – hoort een vierde factor die we helaas minder goed in de hand hebben: het milieu. In de reguliere landbouw en veeteelt worden allerlei chemicaliën gebruikt die schadelijk voor de gezondheid zijn, stoffen die niet alleen in voeding, maar ook in de bodem, het water en de lucht belanden.

Het is belangrijk dat deze vorm van milieuvervuiling wordt teruggedrongen. Voeding hoort met respect voor milieu, mens en dier (!) te worden geproduceerd. Gelukkig verschijnen er steeds meer voedingsproducenten die op verantwoorde wijze te werk gaan. 

EkoPlaza biedt een uitgebreid en uitgelezen assortiment van hun producten. Maar ook in de biologische supermarkt geldt: eet zoveel mogelijk puur en onbewerkt en let op het suikergehalte.

Demeter keurmerk

In EkoPlaza kom je naast producten met het EKO-keurmerk en het Europees biologisch keurmerk ook producten met het strengere keurmerk Demeter tegen. Het gaat dan om voeding afkomstig van biologisch-dynamische akkerbouw en veeteelt, gebaseerd op de antroposofische principes van Rudolf Steiner.

Onder meer op het gebied van diervriendelijkheid en duurzame bedrijfsvoering gaat De meter verder dan EKO. Zo zijn door Demeter gekeurde producten vaak afkomstig van gemengde bedrijven waar de akkers worden bemest met de mest van de eigen dieren. De snavels van het pluimvee en de hoorns van de koeien en schapen blijven altijd behouden. Producten met het keurmerk Demeter vind je alleen in reformhuizen en natuurvoedingswinkels.

Voedingscentrum en traditionele diëtist

In mijn boek ‘De boodschappencoach’ schrijf ik vanuit mijn opgedane kennis tijdens de opleiding levensmiddelentechnologie aan de Wageningen Universiteit maar ik benader wetenschap als een toegepast bioloog. Dit is een ander wetenschappelijk uitgangspunt dan wat de vele ‘nutritionisten’ hebben die aan de basis van de adviezen van het Voedingscentrum staan.