(Lean) PCOS is een syndroom dat bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd zeer veel voorkomt.
(Lean) PCOS is een syndroom
Dit betekent dat er kenmerkende klinische verschijnselen zijn, maar dat er geen eenduidige oorzaak van bekend is. De drie symptomen die bij PCOS worden gebruikt om een diagnose te stellen zijn:
- een onregelmatige cyclus (minder dan 9 menstruaties per jaar tot zelfs helemaal geen menstruatie meer en dus minder kans op zwanger worden)
- cystes op de eierstokken (te zien op een echo)
- en een verhoogde aanmaak van het mannelijke hormoon (te hoge waarde van testosteron en het hypofyse hormoon LH).
Er moeten minstens twee van de drie symptomen aanwezig zijn voordat je de PCOS diagnose krijgt.
Hormoonbehandelingen en anticonceptiepillen…
Gelukkig wordt er steeds meer bekend over het onderwerp en het taboe erop is wordt wat minder. Ook wordt steeds duidelijker dat er bij PCOS naast een genetische component veel invloed is vanuit voeding en leefstijl.
Helaas hebben veel vrouwenartsen hier nog te weinig kaas van gegeten. Veel vrouwen krijgen nog te horen van de arts dat ze de anticonceptiepil kunnen gaan gebruiken en als zij zwanger willen proberen te worden dat er nog wel andere hormoonbehandelingen zijn waar ze voor kunnen terugkomen. Als er nog enig voedingsadvies bij gegeven wordt dan gaat dit over afvallen, omdat het merendeel van de vrouwen met PCOS ook overgewicht heeft.
- Dit vind ik allereerst een gemiste kans, omdat er veel meer invloeden zijn vanuit leefstijl dan alleen afvallen en afvallen bij flink overgewicht is erg moeilijk zonder de juiste (mentale) coaching.
- Ten tweede passeer je een grote groep vrouwen met PCOS die helemaal geen overgewicht heeft, wat in de internationale wetenschappelijke literatuur ook wel ‘lean PCOS’ wordt genoemd. Voor deze groep zal afvallen niet te oplossing zijn.
De Homa-Ir waarde (insulineresistentie
Toch is er een opvallende overeenkomst tussen vrouwen met overgewicht en slanke vrouwen die PCOS hebben. Beide groepen hebben in onderzoek namelijk te kampen met insulineresistentie. De Homa-Ir waarde, wat een maat is voor insulineresistentie, is in beide groepen te hoog (1).
In de praktijk blijkt het vaak zo te zijn dat vrouwen minder last krijgen van PCOS, wanneer zij een hogere insulinegevoeligheid krijgen door voedings- en leefstijlinterventie.
Leefstijloorzaken die onder insulineresistentie kunnen liggen zijn:
- overgewicht
- te vaak eten
- teveel maaltijden eten die de bloedsuiker te snel laten stijgen
- verhoogde ontstekingsactiviteit in het lichaam
- inactief leven en chronische stress.
Er is dus zeer veel te behalen door voeding en leefstijl in de brede zin te verbeteren. Vaak zal bij PCOS afvallen een belangrijk aandachtspunt zijn, maar bij slanke vrouwen met PCOS zal de aandacht meer op het aanpakken van de andere oorzaken moeten liggen. Daarnaast kan suppletie ook wat doen. Zo lijken supplementen met inositol (myo-inositol en d-chiro-inositol) zeker bij slanke vrouwen behoorlijk effectief te kunnen zijn (2).
