Je hebt voor- en tegenstanders van soja. Mijn mening?
De grote soja discussie
Als er ergens veel discussie over is dan is het wel over sojaproducten. Zijn ze nu wel gezond of juist niet? Het antwoord op die vraag ligt genuanceerd. Het hang er namelijk van af wie het eet en welke producten je kiest.
Voor wie niet geschikt?
Je kunt er allergisch voor zijn. In dat geval is soja uiteraard altijd een afrader.
Daarnaast zijn sommige mensen gevoelig voor bepaalde stoffen in soja die invloed kunnen hebben op je hersenen en het immuunsysteem. Bij autisme, ADHD, ADD, immuunproblemen en het chronisch vermoeidheidssyndroom kunnen je klachten toenemen als je soja eet. Dit wordt veroorzaakt door ‘soja-morfine’, een stof die valt onder de exorfinen. Momenteel verricht men veel onderzoek naar de werking van deze stoffen. Lang niet iedereen reageert er hetzelfde op.
Bij bepaalde schildklierziekten is het ook beter om geen grote hoeveelheden te eten. Bepaalde stoffen in soja (goïtrogenen) zouden niet zo goed zijn voor mensen met bijvoorbeeld de schildklierziekte van Hashimoto.
Hoe soja inwerkt op je hormoonhuishouding is ook per persoon verschillend en afhankelijk van je darmflora en hormonale balans. Het bevat fyto-oestrogenen en de ene persoon heeft bacteriën die deze stof om kunnen zetten en de ander niet. Sommige vrouwen met overgangsklachten hebben baat bij het eten ervan terwijl sommige mannen die een tekort hebben aan de tegenhanger testosteron, juist problemen krijgen.
Kortom, we zijn allemaal anders en als het gaat om voedingsadvies is maatwerk essentieel.
Voor wie wel geschikt?
Als je niet allergisch bent, niet gevoelig voor exorfinen en geen schildklierziekte hebt, hoe zit het dan?
Voor veganisten kan soja een mooie toevoeging zijn vanwege de eiwitten die er in zitten. De biologische waarde ervan is namelijk zeer hoog . Bij andere plantaardige bronnen moet je als veganist eiwitten combineren (zoals granen en peulvruchten) om dezelfde benutbaarheid van je eiwit te krijgen.
In de gezondheidswereld spreekt men veel over de stof fytinezuur in soja. Deze stof zou ervoor zorgen dat mineralen minder goed door het lichaam worden opgenomen. Aan de andere kant heeft fytinezuur ook positieve eigenschappen en wordt het zelfs in sommige ontgiftingsproducten gebruikt.
Genetisch gemodificeerde soja
Dan is er de discussie over genetisch gemodificeerde versie. In Nederland gaat het vooral om ‘niet-biologische’ die als veevoer gebruikt wordt, maar in landen als Amerika ligt deze ‘genetisch gemodificeerde versie’ wel gewoon in de winkels. In Nederland zijn fabrikanten verplicht om het op de verpakking te vermelden als er genetisch gemodificeerde grondstoffen zijn gebruikt.
Om het allemaal nog een beetje ingewikkelder te maken is het ook nog belangrijk hoe de sojabonen zijn bewerkt. Zo kan fermentatie van soja of bewerking met hulp van bacteriën de samenstelling en het effect ervan veranderen. Dit zorgt als het ware voor een soort voorvertering waardoor een deel van de stoffen afgebroken wordt en onwerkzaam gemaakt (zoals fytinezuur en goïtrogenen ). Dit zorgt dan weer voor een ander effect op de eter.
Mijn advies: als je soja niet optimaal verteert, verdraagt en je er klachten van krijgt is het een afrader. Als dit niet zo is eet het dan met mate in een gevarieerd eetpatroon.
Ir. Ralph Moorman